Ayak bandajlarının, çeşidine ve niteliğine göre farklı işlevleri bulunmaktadır. Ayak bandajları genel olarak şu amaçlar için tercih edilmektedir:
* Ayak bileklerinde burkulma meydana geldiği taktirde, bölgede bulunan eklemleri stabilize edebilmek,
* Burkulmanın oluştuğu bölgedeki iyileşme süresini hızlandırmak,
* Yaralanmalar sonucunda daha fazla komplikasyon oluşmasını engellemek,
* Çeşitli durumlarda gerekebilecek ek tedavi uygulamalarını ortadan kaldırmak,
* Kanamaların durmasını sağlamak.
Ayak Bandajı Nedir?
Ayak bandajları kompresyon sargı olarak da adlandırılmaktadır. Ayak bandajları pek çok çeşitli yaralanma ya da rahatsızlık için kullanılabilmektedir. İlk yardım çantalarında yer alması gerekli olan ve yaygın olarak tercih edilen medikal bir üründür. Kas gerilmeleri, travmatik olaylar ve ayak bileği burkulmaları gibi durumlarda; eklemlerin stabilize edilmesine olanak sağlayarak, bağların iyileşme süresinde ayak bileğine sarılması gerekmektedir.
Ayak Bandajı Hangi Durumlarda Kullanılır?
Ayak bandajının uygulandığı alan üstündeki temel etkisi, sıkıştırmalı sargı yöntemi ile kan dolaşımını yönetmek ve ağrıyı kontrol etmektir. Ayrıca ayak bandajları şu gibi durumlarda da kullanılmaktadır.
* Yaralanma meydana gelen bölgede sıvı birikiminin engellenmesinin gerekli olduğu durumlarda,
* Kaslarda oluşan gerilmelerde,
* Varisli damarlarda,
* Ezilme oluşan bölgelerde,
* Ayak bileğinde ortaya çıkan yaralanmalarda,
* Parmaklardaki burkulmalarda,
* Uzuv şişmelerinde.
Ayak Bandajı Çeşitleri
Çeşitli ayak bandajı türleri bulunmaktadır. Bu türlerden hangisinin tercih edileceğine, hastada oluşan duruma göre karar verilmektedir. Genel olarak doktor, hangi ayak bandajı türünün kullanılmasının gerekli olduğunu hastalara detaylı bir şekilde açıklamaktadır. Piyasada yer alan ayak bandajı çeşitleri ve işlevleri şu şekildedir:
Bandajlı Ayak Bilekliği: Genel olarak ayak bileğinde oluşan yaralanmalarının hemen her çeşidinde kullanılan, ayak bileğini sekiz biçiminde saran bu ayak bandajı, burkulmalarda stabilizasyonu korumayı sağlamaktadır. Bandajlı ayak bilekliği bazı durumlarda termo terapi nedeni ile de tercih edilebilmektedir.
Malleol Destekli Ayak Bileği Bandajı: Bu bandaj çeşidi elastik bir yapıya sahiptir. Alandaki dokulara kompresyon etkisi sağlamaktadır. Bu uygulama sayesinde şişlikler kontrol altına alınır ve kaslara destek sağlar. Ayağın dış ve iç kısmında bulunan malleol çıkıntılarının etrafı ped ve silikon gibi farklı materyaller ile desteklenebilir.
Pedli Ayak Bileği Bandajı: Genellikle ayak bileği burkulmaları için tercih edilmektedir. İçine yerleştirilen ped yapısı ile masaj etkisi sağlayarak kan dolaşımını hızlandırır. Ayrıca bölgelerde bulunan ödemin dağıtılmasına olanak sağlayabilir. Pedli ayak bileği bandajları termo terapi amacı ile de kullanılabilmektedir.
Ligament Destekli Ayak Bileği Bandajı: Ayak etrafında yer alan bağlarda ortaya çıkan zedelenmelerde, ödemlerde ve yırtıklarda tercih edilebilir. Bu bandajın kullanım amacı stabilizasyon seviyesini yükseltmektedir. Bu bandajlar, lateral ve medial bağlara temas edecek şekilde yumuşak plastik materyallerle desteklenmiştir. Öteki ayak bileği bandajlarına kıyasla daha kısıtlı ayak bileği hareketine sebep olmaktadır. Hareket halindeyken aktif bir şekilde kullanılması önerilmektedir. Ayağında sıklıkla burkulma meydana gelen kişilerin kullanmış olduğu bandaj türüdür.
Tendon Destekli Ayak Bandajı: Tendon destekli ayak bandajları, ayak bileğinin anatomisine uyum sağlayacak şekilde tasarlanmaktadır. Bu bandajlar hava alma özelliği olan ve terletmeyen kumaş çeşidine sahiptirler. Bacaklar arasındaki dengesizliğin engellenmesi amacıyla topuklardan birinin alt kısmına portatif topukluk konumlandırılabilir. Aşil tendonu rahatsızlığı bulunan kişilerde tendonu korumaya ve bölgedeki gerilimi aşağı seviyeye indirmeye yardımcı olmaktadır.
Ayak Bileği Stabilizasyon Ortezi: Ayak bileğinde kronik instabilite olan kişiler için kullanımı uygun olacak bir bandaj çeşididir. Alçı uygulaması sonrasında stabilizasyonu sağlamaktadır. Bu bandajların bazıları pedli olacak şekilde üretilebilmektedir.
Metal Destekli Ayak Bandajı: Ayak bileğinde oluşan yaralanmalar için ayak bandajları metal destekli olarak üretilmektedir. Bu bandaj türü, çok ender durumlarda, uzman bir hekimin önerileri doğrultusunda kullanılabilmektedir. Genel olarak çıkma, burkulma ve kırılma gibi travmatik durumlar sebebi ile atel gibi bir destek olması amacıyla metal destekli ayak bandajları kullanılabilmektedir. Destek, genellikle ayak bileğinin dış bölgesinde, bilekten yukarı doğru yerleştirilmiş bir metal parça yardımı ile gerçekleştirilmektedir.