Evrende süt elde ediminin geniş bir bölümünü inekler üstlenir. İlerletilen incelemeler ile, bir ineğin başına düşen süt ölçüsünü yükseltmek amaçlanır iken, bu yükselişin üreme sorunlarına sebep olma olasılığını da artırdığı görülür. Bu blog yazımızda, fazla süt randımanı olan canlılardaki üreme sorunları inceleyeceğiz.

Öteki evcil canlılar ile karşılaştırıldığında, büyükbaş hayvanların üstün süt elde edim kapasitesi evren süt gereksiniminin geniş bir bölümünü giderir. Bu durum da, daha çok sür üretebilmek için fazla genetik ıslah incelemeleri gereklidir.

Fazla süt randımanına erişebilmek için uygulanan genetik tercihler, son yirmi sene içinde bu canlılarda fertilite azalışı ile bağlantı kurulur. Süt randımanlarıyla buzağılamanın ardından ilk tohum yapma neticesinde hamilelik düzeyleri arasında olan azalış, yalnızca süt randımanlarıyla bağlantılı kalmayıp, genetik etken, ısı stresi ve yanlış ahır tasarımları gibi türlü stres etkenleri ile de ilişkilidir.

Kistik ovaryumlar, büyükbaş hayvanlarda en bilindik üremede düzensizlik şeklinde ortaya çıkar ve az fertilitenin temel nedenlerinden bir tanesidir. Büyükbaş hayvanlarda folliküllerin çapları yaklaşık sekiz- on beş milimetre aralığında farklılık gösterirken, yirmi milimetreden çok folliküller kistik halleri gösterebilir. Bu halin nedenleri daha tam anlamı ile bilinmemiş olmasına karşın, östradiol düzeyindeki bu yükseliş ile beraber hipotalamustanların yeterli olmaması GnRH salınımları hipotezi bilindik şekilde kabul görülen teorilerden bir tanesidir. Büyükbaş hayvanlardaki ovulasyondan evvel ön hipofizlerin LH kistik hallerinin meydana gelmesine neden olabilir. Büyükbaş hayvanların çiftleşmeleri ve büyükbaş hayvanların çiftleşme evreleri bu randıman azalışının yönetilmesinde büyük rol üstlenir. Büyükbaş hayvanlarda çiftleşme evresinin gözetimi, sürülerin yönetilmesi ve doğurganlık programı için oldukça önemlidir.

Üreme sorunlarının yönetilmesinde pedometre ve adım sayar teknolojisinin tercih edilmesi, büyükbaş hayvanların hareketlerinin gözetilmesi ve normal dışı hareketlerinin saptanabilmesi yönünden mühimdir.

Neticesinde

• Kötü enerji seviyesi içerisindeki canlılarda üremeyle alakalı hormonların salınımlarına etki etme potansiyeli olduğu için, bu hal dolayısı ile üreme fonksiyonlarına ve dolaylı yönden kara da kötü yönde etki edebilir.
• Fazla süt randımanı olan canlıların kötü enerji seviyesinde olmaları ve çok fazla çevre ısısına maruz olmaları durumunda, üreme işlevleri üstündeki kötü tesirlerin büyüklüğü fazlalaşır.
• Genelde, fazla randımanı olan canlılarda istenen döl randımanına erişebilmek için, yukarıda değindiğimiz bütün etkenlere dikkat ederek, döl randımanı arzu edilen seviyelere ulaşabilir. Böylece, üretimlerde olabilecek kötü faktörler engellenebilir.