İneklerde görülen ani ölüm, hastalık belirtilerinin başlaması ve ölüm arasındaki sürenin 24 saatten az olduğu ölümlerdir. Süt veren ineklerde karşılaşılan ani ölümlerin başlıca sebepleri; enfeksiyon hastalıkları başta olmak üzere santral sinir sistemi, kardiyak ve solunum sistemi metabolik/toksik bozuklukların olduğu hastalıklardır. İneklerde atipik seyirli hastalıklara bağlı olarak da ani ölümler olmaktadır.

İnekler de yetersiz beslenme problemleri, travmatik olaylar, hastalıklarda tedaviye uygun olmayan yöntemler ve ilaçların etkisiyle de ani ölümler gerçekleşme durumu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca inek mortalitesi ile ilişkili risk faktörleri ineklerin fazlalığı ve ırkı, buzağılama aralığının uzun olması,3 doğumdan fazla yapılan doğum, yüksek süt verimi gibi erken laktasyon döneminde oluşan metabolik hastalıklar da ani ölümlere sebep olmaktadır.

İneklerde Ani Ölümlere Neden Olan Hastalıklar Hangileridir?

İneklerde ani ölüme neden olan hastalıkların başında enfeksiyon hastalıkları gelmektedir. Bakteriyel fungal veya paraziter enfeksiyon kaynaklı lokal vaskulit, kanama travmasına bağlı olarak uterus arteri rüptürünün oluşması ineğin aniden ölmesine yol açar. Enfeksiyon kaynaklı olarak ineklerde ani ölüme yol açan bir diğer enfeksiyon hastalık hepatik arter anevrizmasıdır. Solunum sisteminden kaynaklı hastalıklarda ineklerde ani ölüm durumunun oluşmasına sebep olmaktadır. Atipik intersitisisyel pnömoni akciğer lezyonlarında hasar oluşturarak hücrelerin ölümüne yol açtığından dolayı solunum sistemini çökertip ineğin anı ölmesine sebep olabilmektedir.

İneklerin ani ölümlerine sebep olan bir diğer hastalık metabolik/ toksik bozukluğundan kaynaklanan hastalıklardır. Özellikle meralarda otlayan ineklerde rastlanan ruminal laktik asidozis hastalığı meradaki zehirli otlarda bulunan zararlı mikroorganizmalar ve bakteriler dolayısıyla selenyum eksikliği oluşturarak bu hastalığa yol açarak hastalığın ilerlemesiyle ani ölümlere neden olur.

İneklerde Ani Ölüm Belirtileri Nelerdir?

İneklerin ani ölümü gerçekleşmeden birkaç saat önceden belirtileri gözlemlenebilmektedir. İnekler genellikle oldukları yere çökerler ve saatlerce kalkmazlar. Yem ve ot da yemeyen inek zamanla takatsiz düşüp vücudunda bazı değişiklikler meydana gelmektedir. Karın, bacak ve boyun bölgelerinde şişlikler meydana gelen ineklerin saatler geçtikçe gözlerinde sararma görülür. Merada otlayan bazı ineklerde zehir ot ve küf tüketimi durumunda ağızdan ve dışkıdan yeşil renkli akıntı ani ölümden birkaç saat önce geldiği görülmektedir. Süt işletmecileri ve kombine sahipleri ya da inek bakıcıları ineklerin üç saatten fazla yem ve saman yememesi durumunda ve vücudunda ani değişmeler olduğunda acilen veteriner hekim çağırmaları gerekir. Acil müdahale edilen ineğin ani ölümü engellenebilmektedir.

İneklerin Bakımı Nasıl Olmalıdır?

İneklerde ani ölümleri engellemek için ineklerin bakımı ve beslenmeleri çok önemlidir. İneklerin düzenli olarak aylık periyotlarda veterinere gösterilmeleri gerekir. Veterinerlerin gözleminde olan ineklerin hastalığı varsa tedavisine başlanmalı, iğne ve ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. İneklerin varsa hastalıkları veterinerin önerisiyle en kısa sürede iyileştirilmesi gerekir. Çünkü hastalıkları ihmal edilen ineklerde ani bir şekilde ölüm durumu meydana gelebilir.

İneklerin bakım ve temizliğinin de düzenli yapılması gerekir. İneklerin vücutlarının her gün kontrol edilmesi gerekir. Bakteri taşıyan kene ve böcekler ineklerin vücuduna enfeksiyon hastalığı taşıyabilmektedir. İneklerin kaldığı ortam her gün temizlenmelidir. Böylece ineklerin hem süt verimi fazla olmakta hem de bazı hastalıklar önlenmiş olur. İneklerin beslenmesi ineklerin sağlığı açısından en önemli unsurdur. Düzenli ve proteinli beslenen ineklerin bağışıklık sistemi hastalıklara karşı daha çok dirençli olur. İneklerin beslenmeleri yazlık ve kışlık olarak farklılık gösterdiği için besinlerini dönemsel olarak değiştirmek gerekir. Bayat ve küflenmiş yem ve otların kesinlikle ineklere verilmemesi gerekir. Besinlerinin ve sularının temiz bir şekilde ineklere verilmesi gerekir. İneklerin bakımının, beslenmesinin ve tedavilerinin düzenli yapılması ineklerde görülen ani ölümleri engellemektedir.