Kuru yonca tüketimi hayvanlarda aşırı miktarda alındığı taktirde şişkinlik yapmaktadır. Şişme basit anlamı ile rumende gaz birikimi olmasıdır. Oluşan bu gaz sindirim sisteminin bir parçasıdır ve normal olarak geğirme ile kaybolur. Hayvanda meydana gelen bu gaz dışarı atılmadığı taktirde şişkinliğe sebep olmaktadır. Şişmenin iki çeşidi bulunmaktadır. Bu şişme türünden biri ile daha az karşılaşılmaktadır. Bu şişme türü, süt humması ve tetanos gibi hastalıklar ile gırtlağın yabancı bir nesne ile sıkışmasıyla meydana gelmektedir.

Şişmenin bir diğer türünde ise köpüklü şişme oluşmaktadır. Bu şişme türü, rumen sıvısı üstünde gelişen sabit bir köpüğün gaz atılımını bloke etmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu şişme formu en sık karşılaşılan türdür. Mevsimlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. İlkbahar ve sonbahar aylarında bu durum zirve yapmaktadır. Bu şişmeye, hızla büyüyen kaba yemlerde bulunan parçalanabilen ürünler ile oluşturulan köpük sebep olmaktadır. Bu şişmeye özellikle yonca gibi baklagiller sebep olmaktadır. Yenilen besin rumen sıvısının yapışkanlığında artış oluşturur ve rumen sıvısının viskozitesinin seviyesinde de artış meydana getirmektedir. Aynı zamanda rumen fermantasyonunun bir neticesi olan gaz biçimindeki küçük baloncukların meydana gelmesine engel olarak, serbest gazların atılımına ve bu şekilde geğirmeye engel olmaktadır.

Klinik Belirtiler

Karnın sol kısmında oluşan şişlik en belirgin olan belirtidir. Genel olarak ağrı ile ilişkisi bulunan böğürme ve huzursuzluk durumu vardır. Şişme meydana geldikten 15 dakikalık bir süre sonra ölüm gelişebilir. Gaz şişkinliği durumu genel olarak bir ya da iki hayvanda görülebilir. Köpüklü şişme ise sürüde bulunan hayvanların %25’i üzerinde etkili olmaktadır. Bazı koşullarda ani ölüm ilk belirti olarak ortaya çıkabilir. Fakat bu şekil bir durum yaşandığında diğer hayvanlarda da şişme oluşması muhtemel bir durumdur.

Şişmeden Korunma

Köpüklü şişmenin oluşumunu önlemek için, yüksek oranda riskin bulunduğu mera ve zamanlarda otlatma yapılmasından kaçınmak gerekmektedir. Yüksek miktarda yonca bulunan otlaklarda, hayvanlara uzun süreli otlatma yapılmaması gerekmektedir. Yüksek risk seviyesinin bulunduğu dönemlerde lif alımında artış oluşturulmalıdır. Eğer yüksek risk oranına sahip olan bir merada otlatma yapılacaksa, hayvanların yavaş yavaş alıştırılması gerekmektedir. Eğer meralar ıslaksa risk oranı daha da artacaktır.