Çiftlik canlılarında süt cihazları ve süt randımanı, hayvancılık ve tarım piyasasında mühim bir mevzudur. İneklerin süt randımanları, çiftlik sahibi olan insanlar için ekonomik kazanç temin etmenin beraberinde süt ve süt malzemeleri endüstrisi için de temel bir kaynak olarak görülür.

Fakat, süt randımanı türlü etkenlerle alakalı olarak farklılık gösterir. İnekler hangi vakit süt elde etmeye başlar, süt randımanlarını yükseltebilmek için nelerin uygulanması gerekli olduğu ve hangi sebepten dolayı süt randımanları azalır gibi sualler, çiftlik sahibi olan kişiler ve uzman kişiler tarafından sık sık ele alınan hususlar içerisindedir.

Bu canlıların süt randımanları yükseltilebilmesi için, sağlıklı beslenme programları hazırlanmalıdır. İneklerin yeterli ölçüde yem almaları, süt randımanlarını yükseltmenin temeli olarak görülür. Yemlerindeki protein, enerji, mineral ve vitamin dengeleri, ineklerin randımanına etki eder. Ayriyeten, suların devamlı olarak sağlanması da mühimdir bunun sebebi susuz kalma, süt randımanına kötü yönde etki edebilir. Bunun ile beraber, ineklerin rahat olmaları da süt randımanına etki eden bir etkendir. İneklerin konforlu şekilde hareket halinde olabilmeleri için uygun barınak şartları temin edilmelidir. Kirli olmayan bir çevre, ineklerin stres içinde olmalarını engeller ve dolayısı ile süt randımanlarını yükseltir.

Genetik etkenler de süt randımanlarını belirlemek için mühimdir. İneklerin genetik olarak fazla randımanlarının olması, doğru cinslerin tercih edilmesi ve üreme programının iyi şekilde yönetilebilmesi süt randımanlarını yükseltir.

Bu canlıların süt randımanlarını yükseltebilmek için uygulanabilecek başka mühim aşamalardan bir tanesi, rutin sağım ve sağım cihazlarının doğru biçimde bakımıdır. Sağım yöntemlerinin uygun biçimde yapılması, memelerin sağlıklarını muhafaza eder ve süt randımanlarını yükseltir. Fakat, ineklerde süt randımanının azalmasının pek çok sebebi olabilir. Bu durumlardan birkaçı yeterli beslenememe, rahatsızlık, stres, hormonal dengesizlikler ya da doğru olmayan sağım yöntemleri olabilir. Bu halde, bir veteriner doktordan yardım almak ve doğru tedaviyi yapmak mühimdir.

Sonucunda bu canlıların süt randımanları, pek çok etkenin etkileşimleri ile belirlenen karmaşık bir evredir. Sağlıklı şekilde beslenmeler, doğru barınma şartları, genetik tercihler ve rutin sağım gibi etkenlerin optimal bir biçimde yönetilmesi, süt randımanını yükseltmenin anahtarıdır. Fakat, süt randımanının azalması halinde, köklü analizler ve doğru tedaviyle problemin giderilmesi gereklidir.

İneklerin Süt Randımanı Nasıl Yükseltilir?

• İneklerin süt oranları ve süt yağlarını yükseltmek, pek çok etkenin dikkatlice ele alınması gerekli olan karmaşık bir evredir. Bu evrede, uygun beslenme, doğru çevresel şartlar, doğru cins tercihi ve genel sağlık gibi ögelerin tümü birleşerek başarılı neticelerin meydana gelmesini temin eder.
• İneklerin süt randımanları ve süt yağlarının elde edimi için dengeli ve sağlıklı beslenme programları mühimdir. Kalitesi iyi yemler, yeterli oranda protein, mineral, enerji ve vitamin içeriğiyle temin edilmelidir. Bilhassa süt randımanlarını yükseltmek için özel olarak formüle edilen süt yemleri seçilmelidir.
• Bu canlıların yer aldıkları ortamın temiz, rahat ve doğru şartlarda olması süt randımanı üstünde büyük bir tesire sahiptir. İneklerin yaşadıkları barınakların iyi şekilde havalandırılmış olması, doğru ısı ve nem düzeylerinin muhafaza edilmesi gereklidir. Isı, nem, rüzgarın hızı ve güneş ışığı gibi etkenler, ineklerin stres düzeylerine etki eder ve dolayısı ile süt randımanları düşebilir.
• İneklerin genetik nitelikleri, süt randımanlarının üstünde direkt bağlantılıdır. Bu sebepten, süt randımanı potansiyeli fazla olan cinslerin tercih edilmesi mühimdir. Ülkemizde sık sık seçilen Simental, Jersey ve Holstein gibi cinsler, fazla randımanları ile bilinir.
• Bu canlıların sağlık hallerinin rutin olarak gözetilmesi ve gereken sağlık tedbirlerinin alınması süt randımanlarını yükseltir. Rahatsızlıklar, enfeksiyonlar ya da parazit sağlık problemleri, süt elde edimine kötü yönde etki edebilir. Bu sebepten, rutin veteriner doktor kontrolleri, aşı işlemleri ve doğru temizlik işlemleri sağlık halinin muhafaza edilmesinde oldukça mühimdir.
• Laktasyon evresinde bu canlıların beslenme gereksinimleri yükselir. Bu evrede temin edilecek doğru beslenme programları ve rutin sağım aralığı süt randımanlarını yükseltebilir. Bu canlıların laktasyon evresinin doğru yönetilebilmesi, süt randımanlarının kalitesini optimize etmek için kritik bir rol üstlenir.
• Bu canlıların stres düzeylerinin az tutulması, süt randımanlarının kalitesine iyi yönde etki eder. Konforlu ve stresin olmadığı bir mekanın temin edilmesi, canlıların sağlıklı olmalarını ve üretkenliklerini yükseltir.
• Bu canlıların rahatsızlıklardan muhafaza edilmesi ve rahatsızlık kontrollerinin temin edilmesi sütlerin kalitelerini yükseltir. Temiz şartların temin edilmesi, aşı işlemlerinin rutin olarak uygulanması ve rahatsızlıkların erkenden tanısının koyulması bu bakımdan mühimdir.

Bakımı gerçekleştirilen canlıların randımanlı bir süt elde edebilmesi için yukarıdaki etkenlerin tümünün birlikte dikkate alınması mühimdir. Doğru beslenme programları, çevresel şartların yönetilmesi, doğru cins tercihi, veteriner doktor kontrolleri, laktasyon yönetimleri, stresin düşürülmesi ve rahatsızlıkların engellenmesi, randımanlı ve sağlıklı bir süt elde edimi için temel aşamaları oluşturur.

İneklerin süt randımanı, türlü etkenlerden etki görür ve bu etkenlerin dikkatli bir şekilde yönetilmesi ile süt elde edimi yükseltilebilir: Bunun için de;

• İneklerin süt randımanları çoğunluk ile yaşları ile ilişkili olarak farklılık gösterir. Yaşlı olmayan ineklerin süt randımanı, laktasyon evresinin başlangıcında azdır, fakat zaman geçtikçe yükselir. Yaklaşık olarak, bu canlılar sekiz yaşlarını geçmesinin ardından süt randımanında belirgin bir azalma geçirirler ve bu seviye genel olarak hareketsiz kalır.
• Hayvanların canlı cüsseleri, süt randımanı üstünde büyük bir tesire sahiptir. Güzel beslenen ve sağlıklı yapıları olan ineklerin süt randımanları genel olarak daha fazladır. Doğal yemler ile beslenme ve rutin bakımlar, ineklerin sağlıklı biçimde gelişmelerini temin eder.
• İneklerin hamilelik evrelerinde süt randımanları genel olarak azalır. Fakat hamilelik evresinin sonlanmasının ardından, ineklerin süt randımanları yükselir. Hamilelik evresindeki azalma, doğumun ardından olan evredeki yükselme ile dengelenmiş olur.
• Bakımı yapılan inekler ısı farklılıklarından etki görürler ve çok fazla sıcak atmosfer süt randımanına kötü etki edebilir. Aşırı sıcak mekanlarda, ineklerin yem tüketme arzuları düşer ve bu da süt randımanının düşmesine yol açabilir. Bu canlıların için ideal olan ısı aralığı beşle yirmi yedi santigrat derece aralığıdır.
• Bu canlıların beslenmeleri, süt randımanı üstünde büyük bir tesiri bulunur. Bu hayvanların sindirim sistemleri oldukça duyarlıdır, bu sebepten beslenme programları seviyeli olmalıdır. Enerji ve protein içerikleri fazla yemlerle beslenmiş olan inekler çoğunluk ile daha fazla randımandadırlar. Ayriyeten, ineklerin yeterli ölçüde sıvı almaları ve terlemeleri de süt randımanına etki eden etkenler içerisindedir.
• İneklerin sağlıklı olmaları, süt randımanlarının üstünde direkt bir tesiri bulunur. Rahatsızlıkların yayılmalarını engellemek ve erkenden tanısı için rutin veteriner doktor kontrolleri mühimdir. Rahatsızlık evrelerinde stres altında olmamaları ve süt randımanlarının azalmaları yaygın bir durumdur.
• Bu canlıların dinlenme zamanları ya da kuru evreleri, süt randımanı üstünde tesirli bir etkendir. Bu evrede, canlıların süt randımanları çoğunluk ile azalır ve dinlenmelidirler. Her sene rutin olarak kuru evrede dinlendirilmemiş ineklerin süt randımanları mühim oranda düşebilir.