Üşüten buzağının ishali atlatması için yem ve süt gibi yediği yiyeceklerin yarı seviyeye indirilmesi şarttır. Kepek ile de karıştırılabilir. İshal azaldıktan sonra, yavaş yavaş süt veya buzağı yemini artırın. Buzağı ishali ve pnömoni İshal ve pnömoniye neden olan bulaşıcı patojenler, Bağışıklık sisteminin yetersiz olduğu ve çevre koşullarının kötü olduğu durumlarda etkilidir. Diğer bir deyişle; çiftlik ortamında doğal olarak oluşan bulaşıcı patojenler, aşılanmış buzağılarda hastalığa neden olma gücüne sahip değildir. Patojenik mikroorganizmalar yeni doğan buzağıların vücuduna üç şekilde girebilir, ağız, burun ve göbek kordonu. Bu kontaminasyonu önlemek için buzağıyı temiz, kuru ve havadar bir ortamda tutun ve doğumdan sonra ilk 3 saat göbek bağını %7 iyot içeren bir dezenfektan ile 12 saatte bir dezenfekte edin. Göbek bağı dezenfeksiyonu yapılmayan buzağıların, göbek bağı dezenfeksiyonu yapılmayan buzağılara göre ortalama %11 daha yüksek ölüm oranına sahip olduğu bulunmuştur. Araştırmalar, buzağı ölümlerinin %50'den fazlasının ishale bağlı olduğunu ve yaklaşık %25'inin solunum yolu hastalıklarına bağlı olduğunu göstermektedir.
Buzağı Neden Üşütür?
Buzağı ishaline neden olan mikroorganizma ve parazit faktörleri; -Bakteriler, Colibasillosis daha çok E. coli K99 ve E. coli CS 31A suşları), Salmonellosis ve listeria, -Virusler; Rotavirus, Coronavirus olabilir. İshal ve pnömoninin bulaşıcı olmayan nedenleri; buzağı barınağı; kirli, nemli, havasız, kalabalık, çok sıcak veya soğuk, yeni doğan ve yetişkin buzağı yapışması, stres, buzağı Düzensiz beslenme, soğuk veya bozuk süt, teslimatın zor olması, yeterli kalitede ilk sütün zamanında alınmaması. Beslenmeye dayalı ishal normalin altında koşullar; buzağıların içtiği süt lümenlerden (lümenler) geçerek abomasuma (Şah) ulaşır. Burada süt kısa sürede pıhtılaşır ve abomazumdan ince bağırsağa yavaş yavaş hareket eder. Aşırı tüketim, yanlış pozisyon veya uygun olmayan emzik (örn. yer kovasından süt içme, geniş delikli emzik) ve stresli durumlar; sütün bir kısmı ince bağırsağa pıhtılaşmadan girer. Patojenik mikroorganizmalar, laktoz ve laktozdaki proteini kullanarak kolay ve hızlı bir şekilde büyümeye başlar. Laktoz ve protein sindirilmeden ince bağırsağa akar. Bu ishale yol açabilir. Sindirim ve solunum sistemlerini hastalıklardan korumanın en etkili yolu, buzağılara uygun ahır tasarımı ve zamanında havalandırma ile yüksek kaliteli ilk sütü, çiftlik refahı ve hijyeninden ödün vermeden sağlamaktır.
Buzağı Üşütmesine Çözüm Nedir?
Kuru inekler ve gebe düveler kontamine ortamdan uzak tutulmalıdır. Derisi ve memesi dışkı ve idrarla yoğun temas halinde olan ileri gebe hayvanlar. Cinsel yolla bulaşan bir hastalığınız olduğunu unutmayın. Doğum odası geniş, rahat, sıcak ve temiz olmalı ve doğumdan sonra temizlenip dezenfekte edilmelidir. Sürüler iç ve dış parazitlere karşı denetlenmeli ve gerekirse yıllık program kapsamında mücadele edilmelidir.
Buzağının Üşütmemesi İçin Önlemler Nelerdir?
Buzağıların ve annelerin buzağılama sırasında stres yaşamaması için önlemler alınmalıdır. Doğum yapması zor olan düve ve inekleri gübrelerken, doğurması kolay olan bir boğanın spermini kullanmak gerekir. Doğum sırasında gereksiz müdahalelerden kaçınılmalıdır. Gebe hayvanlar doğumdan 4-9 hafta önce aşılanmalı ve buzağılarda ishalin başlıca nedenleri olan E. coli, rotavirus ve koronavirüse karşı ilk süt ile aşılanmalıdır. Buzağı sepsis serumu (hiperimmun serum) buzağı sepsisinin hem tedavisi hem de önlenmesi için kullanılabilir. Terapötik aşamadaki çok başarılı serum koruma süresi, maternal antikorun koruyucu etkisinden daha kısadır. Bu nedenle doğumdan 4-9 hafta önce buzağı sepsisi için hamile annelerin aşılanması önceliklendirilmelidir. Sürünün Clostridium formuna karşı bağışıklığının sağlanması protokol kapsamında yapılmalıdır.