Son dönemlerde hayvan besleme piyasasında silaj yemlerinin önemi fazlalaşmış ve bu sebepten kaynaklı silaj üreten işletmelerin sayısı da artış göstermiştir. Her geçen gün artış gösteren ilgi, silaj yemlerinin özelliklerinin nasıl tarafsız ve güvenilir bir şekilde belirlenebileceği sorusunu gündeme getirmiştir. Ayrıyeten, türlü silaj yemlerinin karşılaştırılması da mümkündür. Bu nedenle, silaj yemlerinin nitelikleri, hayvanlara sunulmadan önce dikkatli bir şekilde inceleme altına alınmalıdır.
Silaj yemlerinin özelliğini belirli hale getirmek için kimyasal ve fiziksel analizler yapılır. Fiziksel analizde, koku, renk ve dış görüntü gibi görsel nitelikler değerlendirme altına alınırken, kimyasal analizdeyse yemlerdeki kuru maddeler, organik asit ve öteki bileşenler, yemlerin pH değerlerini inceleme altına alınır.
Silaj Yeminin Fiziksel Analize Göre Değerlendirilmesi
Silajların kalitelerini değerlendirebilmek için kolay ve her daim kullanılan bir teknik, gözlem yapılmasıdır. Silaj yemlerine dıştan bir göz olarak bakarak, kokularını, renklerini ve dış görüntüsünü inceleme altına alabilirsiniz. Silaj yemlerinin renk tonu, yetiştirilmiş olduğu bitki ile ilişkili olarak farklılaşır ve normal zamanda açık yeşil renk tonunda ya da kahverengidir. Fakat, siyah rengi ya da çok koyu renk tonları anormal gözükebilir ve bu, yemlerin içerisindeki selüloz ve proteinin bozulduğunun göstergesidir. Ayriyeten, şayet silaj yemleri iyi bir şekilde sıkıştırılmamışsa ya da fermantasyon evresi düzgün bir şekilde işlenmemiş ise, yemlerde koyu renk tonu oluşması görülebilir. Silajın doğal, kendilerine ait kokusu bulunmalıdır ve çok fazla keskin ya da arzu edilmeyen kokular kesinlikle var olmamalıdır.
Şayet fermantasyon evresi iyi gitmemiş ise, silaj yemler hoş kokmayabilir ve bu hal arzu edilmeyen bakterilerin var olduğuna bir işarettir. Ayriyeten, silajı meydana getiren bitkilerin yaprağı ve sapı dayanıklı olmalıdır ve içerisinde toprak parçacığı var olmamalıdır. Silaj içi ısının da önemi çok fazladır. Şayet ısı çok fazla ise, fermantasyon evresi iyi işlenmemiş olabilir ve bu da besin ve enerji eksikliğine sebep olur.
Fiziksel inceleme tekniği, işletme şartlarında ürünleri çabuk bir biçimde değerlendirmeye fayda sağlar. Uzman kişiler tarafından uygulandığında, fiziksel incelemeler, kimyasal analizler ile sağlanan neticelere yakın düzeyde doğru olabilir ve güven verici bilgileri temin eder.
Silaj Yeminin Kimyasal Analize Göre Değerlendirilmesi
Silaj yemlerinin kalitesi, canlıların sağlıkları ve beslenmeleri için oldukça mühimdir. Bu kaliteleri belirleyebilmek için birtakım şeylere bakılır. Örneğin, yemlerin ne kadar su içeriğinin olduğuna bakılır, bu durum kuru madde düzeyi şeklinde isimlendirilir. Daha çok kuru madde düzeyinde olan yemler genel olarak daha iyidir bunun sebebi daha fazla besin barındırırlar. Yemlerdeki ekşime düzeyini görebilmek için de pH değerine bakılmalıdır. Güzel bir yem için pH değeri belli bir aralıkta mevcut olmalıdır. Yemlerin içerisindeki asit ölçüsü de mühimdir. Birtakım asitler yemler için iyi, bazılarıysa iyi değildir. Mesela, süt asitleri iyi asitlere örnek olarak gösterilebilir, bunun nedeni yemlere katkı temin eder, fakat tereyağı asitleri iyi değildir bunun nedeni de yemlerin kalitelerini düşürmesidir. Ayriyeten, yemlerin içerisindeki amonyak ölçüsü de mühimdir. Bunun sebebi yemlerdeki proteinin ne kadar güzel parçalandığının göstergesidir. Kaliteli yemlerde amonyak düşük olur iken, kalitesiz yemlerde bu ölçü fazla olabilir. Bu etkenlerin tümü birleşerek, silaj yemlerinin kalitesini belirlemeye destek olur. Bu da canlıların seviyeli ve sağlıklı bir biçimde beslenmelerini temin eder.