Sığır yetiştiriciliğinde en önemli konulardan biri olan aşılama, ülkemizde halen mevcut olan bulaşıcı hastalıkların önüne geçmede büyük bir rol oynamaktadır.
Sığır yetiştiriciliğinde ve özellikle doğu yörelerinde pek fazla dikkate alınmayan bu aşılamalar nedeni ile ara ara salgın hastalıklar yaşanmaktadır. Bu durum tamamen aşılama programının yetersiz olması ile alakalıdır. Aşılama programının hiç uygulanmaması sonucunda büyük ekonomik kayıplar meydana gelebilir.
Ülkemizde Sığır Yetiştiriciliğinde Kullanılan Aşılar
Sığır Vebası Aşısı
Sığır vebası aşısı, her yaştaki hayvana uygulanabilir bir aşıdır. Ayrıca gebe hayvanlara da uygulanabilir. Örneğin, aşılı anneden doğan buzağıların 3 aylıktan önce aşılanması gerekmektedir. Sığır vebası aşısı, hayvanın boynun yan tarafından deri altına 1cc olarak uygulanmaktadır.
Şap Aşısı
Şap virüsü kullanılarak bivalan, polivalan ve monovalan aşılar mevcuttur. Şap aşısı, inaktive edilmiş konsatre bir aşı olarak bilinmektedir.
Gebeliği ilerlemiş hayvanlara, 4 aylıktan daha küçük olan buzağılara ve hasta olan hayvanlara kesinlikle bu aşı uygulanmamalıdır. Aşı yapıldıktan 10 gün sonra ilerleyen bağışıklık yaklaşık 6 ay olarak sürmektedir. Şap aşısı, hayvanın gerdan kısmının deri altına 5cc olarak uygulanmaktadır.
Şarbon Aşısı (Anthraks Aşısı)
Şarbon aşısı, hastalığın sıkça arttığı ve sıklıkla görüldüğü yerlerde özellikle ilkbahar aylarında uygulanmaktadır. Eğer hastalık meydana çıkmış ise derhal hastalığı kapmayan hayvanlara şarbon aşısının uygulanması gerekmektedir.
Şarbon aşısı uygulandıktan 1 veya 2 hafta sonra hayvanlarda bağışıklık ortaya çıkmaktadır. Bağışık yaklaşık olarak 1 yıl sürmektedir. Şarbon aşısının doz oranı sığırlarda boyun derisi altına 1cc olarak uygulanır. Danalarda 0.5 cc daha küçüklere ise kesinlikle uygulanmamalıdır.
Brucella Aşısı
Brucella aşısı 4 veya 8 aylık dişi danalara uygulanabilen bir aşıdır. Bu aşı hayvanın boynunun sol tarafından deri altına 5cc olarak uygulanmaktadır.
Brucella aşısı, canlı bir aşı olduğu için aşılamadan sonra kısa süreli bir şok görülebilir. Bu aşıyı uygularken kesinlikle el, yüz ve gözlere bulaştırılmaması gerekmektedir.
Enterotoksemi Aşısı
Enterotoksemi aşısı, sığırlarda deri atına veya kas içi yolla 5cc olarak uygulanmaktadır. Bu aşı özellikle aşısız annelerde doğan buzağılara 2 haftalık iken uygulanmalıdır.
Aşılı annelerden doğan yavrulara ise 10 veya 12 haftalık iken uygulanması gerekir. Yapılacak olan ikinci aşılama ise birinci aşıdan 4 veya 6 hafta sonra uygulanabilir.
Leptospiroz Aşısı
Leptospiroz aşısı, hayvanlara 2 cc olarak kas içine gönderilen bir aşıdır. Bu aşı çiftleşme dönemine 2 veya 6 hafta kala hayvanın kas içerisine veya deri altına 5cc olarak uygulanır.
Leptospiroz aşısı, yılda bir kez tekrarı olan bir aşıdır. Hayvanın kesimine 21 gün kala uygulanması gereken bir aşıdır.
Pastörella Aşısı
Pastörella aşısı, hastalığın görüldüğü yerlerde mevsim vakti gelmeden önce yapılması gereken bir aşıdır. Hayvana 2cc dozunda kas içerisine uygulanan aşıdır. Gebe hayvanlarda da rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Septicemia Neonatorum Aşısı
Septicemia neonatorum aşısı, ülkemizde ishal nedenine bağlı olarak çoğalan ölümler nedeni ile yapılan bir aşıdır. Bu aşı özellikle kültür ırkı yetiştiriciliği yapan kişilerde tarafından mutlaka kullanılması gerekmektedir.
Septicemia neonatorum aşısı, gebe hayvanların doğumuna 3 ay kala 1 hafta ara ile 3 kez uygulanması gereken bir aşıdır. Ayrıca yeni doğan buzağılara doğar doğmaz 20cc olarak deri altına uygulanması gerekir.
Yanıkara Aşısı
Yanıkara aşısı, sağlıklı hayvanların omuz gerisi derisi altına 2cc olarak uygulanan bir aşıdır. Gebe hayvanlarda rahatlıkla kullanılabilir. Ayrıca yanıkara aşısı, hayvanlarda 8 ay süren bir bağışıklık kazandırmaktadır.
Paratüberküloz Aşısı
Paratüberküloz aşısı, canlı bir aşıdır. Bu nedenle hayvana %76 oranında bağışıklık kazandırmaktadır. Aşılı hayvanlarda ömürleri boyunca tüberküloz testine pozitif olarak cevap verirler.
Sağlıklı anneden doğan buzağılara doğduktan 10 veya 30 gün sonra deri altına 5cc olarak uygulanmalıdır.
Botulismus Aşısı
Botulismus aşısının bağışıklık süresi 6 aydır. Bu aşı sığırlara 14 gün ara ile 2 kez tekrarlanan bir aşıdır. Ayrıca sığırlara 10 cc olarak deri altına uygulanmalıdır.
Theleria Annulata Aşısı
Theleria annulata aşısı, her yaştan sığıra uygulanabilen bir aşıdır. Bu aşının hayvana kazandırdığı bağışıklık yapıldıktan 45 gün sonra başlamaktadır. Ayrıca bağışıklık 1 yıl kadar sürer.
Theleria annulata aşısı, hastalık mevsimden yaklaşık 2 ay önce uygulanmalıdır.
IBR Aşısı
IBR aşısı, PI-3, bovine respiratory syncitial virüs, bovin viral diyare ve haemophilus somnustan gibi haftalıklara karşı bağışıklık oluşturmak için uygulanan bir aşıdır. Bu aşı her yaştan hayvana uygulanabilen bir aşıdır.
IBR aşısı, hayvanlara 5cc olarak deri altına uygulanır. Ayrıca bu aşının yılda 2 veya 4 kez tekrarlanması gerekir. 6 aylık ve üzeri hayvanlara 2 doz uygulanması önerilmektedir.
Mastitis Aşısı
Veteriner hekiminizden meme sağlığı, hijyen ve temizlik gibi kontrollere yönelik size yardımcı olabilecek bir aşılama programı istemelisiniz. Bu sayede ciddi enfeksiyon ve mikroplara karşı uygun bir aşılama programı ile hastalıkların önüne kolay bir şekilde geçmiş olursunuz.