Rasyon bir hayvanın bir günde bütün besin gereksinimlerini gideren bütün yemleri ve buna ait olan harmanların seviyelerini tanımlar. Hayvanlar için hazır hale getirilen rasyonlar içinde kesif yem olarak isimlendirilen tane yemler ve yan ürünleri bulunmaktadır. Mesela arpa, mısır, kepek, yağlı küspeler, fabrika yemleri ve buna benzeyen maddeler bunların yanı sıra sulu ve kuru kaba yemlerden meydana gelen yemlerdir. Bu yem karışımlarına vitamin ve mineral ilaveleri, tuz, mermer tozu gibi takviyeler ilave edilebilir. Fabrikalarda tahıl harmanlarıyla ortaya çıkarılan kesif yem, işletmede yer alan kaba yemlerle bir araya gelmesiyle meydana gelen karışım rasyon olarak adlandırılır.

Türkiye’de rasyon genel olarak büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan işletmelerinde besleme yapılırken tercih edilir. Büyükbaş ve küçükbaş hayvan rasyonları oluşturulurken kuru madde temel olarak alınır. Böylelikle bir hayvanın ırkı, cüssesi, verim oranı, hava şartları ve mevcut döneme göre gereksinimi hesaplanır. Rasyon hazır hale getirilirken tüketecek hayvan hakkında gerekli bilgilere sahip olunmalıdır. Hayvan hakkında gerekli bilgiye sahip olunmasının ardından doğru hammaddelerin ideal seviyelerde bir araya getirilmesi ile rasyon meydana gelir. Rasyonun ya hazır planlar veya sektörde hizmet sunan hayvan besleme uzmanları, veterinerler tarafından uygun şekilde hazırlanması gerekir. Rasyon okuma incelenerek örnek rasyon miktarının yükseltilmesi veya başarıyla sonuçlanmış örnek rasyon incelemesi yapılarak gelişmesi sağlanabilir.

Rasyon Hazırlamanın Önemi

Rasyon hazırlama, her hayvanın besin gereksinimlerini giderecek biçimde yemlerin dengeli bir şekilde bir araya getirilmesi uygulamasıdır. Kaliteli bir rasyon oluşturma;

• Hayvan sağlığı üzerinde destekleyici bir role sahiptir,
• Süt ve et veriminde artış meydana gelir,
• Yem maliyetlerini dengeli bir hale getirir.

Silo Yemlerinin Rolü

Silo yemleri, barınaklarda kış dönemlerinde kaliteli ve maliyeti düşük yem alımı için son derece büyük bir öneme sahiptir. Bu yemlerin hazır hale getirilmesi ve muhafaza edilmesi aşamasında teknolojik çözümlerden yararlanılabilir.

Rasyon Hazırlama Aşaması

1. Hayvanların Gereksinim Analizi: Her hayvanın yaş, ağırlık ve mevcut sağlık haline bakılarak besin gereksinimleri tespit edilir.
2. Yem Tercihi: Kaliteli yem kaynakları arasından rasyon için en ideal olanı tercih edilir.
3. Karışım ve Dengelenme: Yemler, hayvanların ihtiyaçlarını giderecek biçimde harmanlanır ve denge oluşturulur.

Değerlendirme ve Ayarlama: Rasyonlar, hayvanların sergiledikleri tepkilere bakılarak periyodik olarak değerlendirilir ve ihtiyaç duyulan ayarlamalar gerçekleştirilir.

Rasyon hazırlanırken işletme sahibi olan kişi, hayvan başına en üst seviyede verim almaya yardımcı olacak, bilimsel verilere dayandırılmış uygun rasyon programlarını hazırlamalıdır. Etkili bir rasyon oluşturularak hem hayvan sağlığı muhafaza edilebilir hem de yetiştirici alacağı verimin daha da yükselmesini sağlayabilir.