Koyunların ve keçilerin sağlıklı bir gelişim sergileyip büyümesi, yalnızca kaliteli yem ya da geniş otlak alanları ile kısıtlı değildir. Tırnak bakımı, pek çok yetiştirici tarafından göz ardı edilen fakat hayvanların hayat kalitesi üzerinde etkili olan önemli bir adımdır. Peki, tırnak bakımı yalnızca görsel bir gereksinim mi, yoksa sürünün verimi üzerinde doğrudan bir etkiye sahip mi? Siz okurlarımız için hazırladığımız bu yazımızda koyun ve keçilerde tırnak bakımının inceliklerinden söz edeceğiz.

Koyun ve Keçilerde Tırnak Bakımı Neden Önemlidir?

Koyun ve keçilerin tırnakları zaman içerisinde uzar ve biçim bozukluklarına sebep olabilir. Şayet periyodik olarak kesim yapılmaz ise, bu durum ayak sorunları ve iltihaplanmaya neden olabilir. Tırnak bakımı yalnızca hayvanın yürüyüş konforu için değil, genel sağlık hali ve verimi açısından da önemli bir durumdur. Zira sağlıklı tırnakları olan koyun ve keçilerin daha aktif oldukları görülür, yem alımı yükselir ve stres düzeylerinde azalma yaşanır. Ayriyeten, yanlış tırnak bakımı, bakteriyel enfeksiyonlar ve çürük gibi hastalıkların ortaya çıkmasında temel oluşturur. Bu, sadece bireysel hayvan sağlığı üzerinde değil, bütün sürü üzerinde etkili olabilir. Periyodik tırnak bakımında bir düzen oluşturarak bu gibi riskler en az seviyeye indirilebilir.

Koyun ve Keçilerde Tırnak Bakımının 5 Aşaması

Tırnak kesimi hem koyun ve keçilerin hem de yetiştiricinin konforu için dikkatli bir biçimde gerçekleştirilmelidir. Koyun ve keçilerde tırnak bakımının aşamaları:

Hayvanı sabitleyin: Rahat bir duruşta sabitlemek hem hayvanın kaygı seviyesini düşürür hem de olası kazalara engel olur.

Tırnağı temizleyin: Tırnağı kesmeye başlamadan evvel tırnağın altındaki kir ve çamurdan tırnağı arındırın.

Uygun yerden kesin: Tırnağı çok fazla kısa kesmemeye dikkat edin, aksi halde kanamaya sebep olabilirsiniz.

Antiseptik uygulayın: Kesim ardından herhangi bir iltihaplanma tehlikesine karşı antiseptik çözeltiden yararlanın.

Tırnağı kontrol edin: Kesim ardından düzgün bir biçimde sıralanmış olup olmadığına dikkat edin.

Her aşamayı dikkatli bir şekilde yerine getirerek hayvanın hem bedensel sağlığını hem de huzurunu muhafaza edebilirsiniz.

Tırnak Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tırnak bakımı esnasında uygulanan bazı yanlışlar hayvanların olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Bu sebepten tırnak kesimi esnasında şu konularda özenli olun:

Aceleden uzak durun: Hızlı ve özensiz bir tırnak kesimi yaralanmalara yol açabilir.

Hassas alanlara dikkat edin: Tırnağın hassas damar formuna zarar vermemeye özen gösterin.

Periyodik kontrol yapın: Tırnakların uzama hızı her hayvanda değişiklik gösterebilir; bireysel gereksinimleri dikkate alın.

Bakım esnasında hayvanın sakinleşmesi için kibar davranın ve onun stresten uzak kalmasını sağlayın.

Koyun ve Keçilerde Tırnak Kesimi Ne Zaman Gerçekleştirilmeli?

Tırnak bakımı genel olarak mevsimsel bir şekilde planlanmalıdır. Bahar ayları gibi nemli zamanlarda, tırnakların daha hızlı bir uzama sergilediği ve çürük oluşumuna daha eğilimli olduğu görülür. Bu sebepten koyun ve keçilerde tırnakların senede en az iki defa, gerektiğindeyse daha sık kontrolünün yapılması tavsiye edilir.

Bazı barınaklarda, meraya çıkmadan önce ve kışa girmeden önce klasik tırnak bakımı yapılması bir adet haline gelmiştir. Uygun zamanlamaya karar vermek için hayvanların ayak hareketlerini izlemek mühimdir.

Koyun ve Keçilerde Tırnak Bakımı İçin İhtiyaç Duyulan Malzemeler

Tırnak bakımı esnasında kullanılan tırnak kesim ve bakım malzemeleri, uygulamanın ne derece etkili ve rahat olacağı üzerinde etkili olur. Tırnak kesim ve bakımında ihtiyaç duyulabilecek temel malzemeler:

Tırnak Makası ya da Pense: Koyun ve keçilerin tırnak formu, sıradan makas ya da penseyle kesilmeyecek derecede kalın ve dirençlidir. Bu sebepten, bilhassa bu hayvanlar için tasarlanmış ergonomik tırnak makaslarını tercih etmelisiniz. Keskinliği ile düzgün ve uğraşsız bir kesim sunar, böylelikle hayvanların tırnağı olumsuz etkilenmez. Ayriyeten, ergonomik formu el yorgunluğunu azaltır, bu da bilhassa kalabalık sürülerde uzun zaman alan bakım uygulamalarını kolaylaştırır. Bazı tırnak makası modelleri, tırnağın fazla kesilmesine engel olan güvenlik mekanizmalarına sahiptir.

Antiseptik Çözelti: Kesim esnasında ya da ardından meydana gelebilecek mikro kesimlerin iltihaplanma tehlikesi yüksektir. Antiseptik çözeltiler, iltihaplanmayı engellemek ve alanı dezenfekte etmek için çok büyük bir öneme sahiptir. Sektörde, koyun ve kediler için özel üretilmiş antiseptik spreyler ve solüsyonlar yer almaktadır. Bilhassa organik içeriğe sahip ürünler, kimyasal kalıntı tehlikesine sahip olmadıkları için kullanılır. Antiseptik kullanımı, tırnak bakımının sonrasında hayvanların meraya gelmeden evvel tamamı ile güvende olmasına yardımcı olur.

Eldiven: Eldivenler yalnızca hijyen sunmakla kalmaz, ayrıca bakım esnasında ellerinizi kesilmelere ya da mikroplara karşı muhafaza eder. Lateks ya da nitrik materyalden üretilmiş, dirençli ve esnek eldivenler, bakım esnasında rahatlık sunar. Şayet hassas bir cilde sahipseniz, içi pamuklu eldivenler kullanarak ellerinizin tahriş olmasına engel olabilirsiniz. Eldiven kullanımı hem hayvan hem de bakım yapan kişinin güvenliğini sağlayan kolay ama etkili bir tedbirdir.

Bakım Sehpası ya da Platform: Koyun ve keçileri sabitlemek ve konforlu bir pozisyonda çalışmak için bakım sehpası ya da özel platformlar tercih etmek büyük bir yarar sağlar. Bu materyaller, hayvanın hareketini sınırlandırarak hem onun stresini azaltır hem de bakım yalan kişinin işini rahatlatır. Bilhassa kalabalık sürülerde, bakım sehpası tercih etmenin vakit kazandırıcı etkisi büyüktür.

Ekipmanların periyodik olarak temizliğinin yapılması ve keskinliğinin muhafaza edilmesi hayvanların zarar görme olasılığını düşürür.